Ordizia toponimia

Bilaketa

Arantzegitxiki

Mota: Etxebizitza
Oharrak: Arantzegi izeneko bi baserri daude Ordizian. Arantzegi edo Arantzegiaundia izenekoa bata eta Arantzegitxikia izenekoa bestea. Izen bereko bi baserri direnez, bai dokumentazioan baita ahoz ere, gaztelaniazko �s pluralgilearekin eratutako Aranceguis edota Harancegis moduko toponimoak bildu ditugu. 1568ko dokumentu batekoa da aurkitu dugun lekukotasunik zaharrena: Aran�egui. Baserri eta etxeek euren jabeen izena hartzen dute gurean eta horren lekuko diren Aranzegui de Ysasaga eta Aranzegui Andresena izenak ere bildu ditugu dokumentazioan. Arantzegi edo Arantzegiaundi baserriaren lurrak honakoak dira: Alaizabal, Aldazabalburua, Aretazpia, Beheko soroa, Etxazpia, Gazta�aritxikia, Karobikoegia, Neberobasoa, Neberosoroa, Ondazilegibeko putzuetaldea, Sagasti, Soromendia eta Zelaialdapa. Ahozko lekukoei esker, Etxazpi, Neberobasoa eta Zelaialdapa kokatu ahal izan ditugu. Esan bezala Arantzegi baserriaren lurretan bigarren bat eraiki zenean etxe biak bereizi behar eta Arantzegiaundia eta Arantzegitxikia izenak sortu ziren. Bigarren hau 1700eko dokumentu batean bildu dugu lehen aldiz. Bertan Aranzegui de Abajo (Behekoa) izenez ageri bazaigu ere, urte horretatik aurrerako lekukotasun guztietan Arancegui menor edo Arantzegichiqui izena erabiltzen dute baserri honi erreferentzia egitean. Arantzegitxiki baserriko lurrak Azpikosoroa, Barrutia, Etxazpia, Etxebarrena, Mulkulbitxikia, Muskulbiandia eta Zelaia ziren. Etimologia ez da argia baina badirudi hasierako osagaia arantza landare izena (Crataegus monogyna) dela. Bigarrenak, berriz zalantzak sortzen dizkigu izan baitaiteke hegi, gure ustez aukera argiena edo agian, baina oso zalantzazkoa, -tegi-ren aldaera. Etxe izen honetatik eratorrita, beste toponimo batzuk sortu dira; Zabala baserriaren lurra den Arantzegialdea, aspaldian desagertu zen etxolaren oihartzunak dakartzaten Arantzegiborda eta Aratzegibordaetxe eta, azkenik, esanahiaren aldetik elkarren etsai diren Arantzegiaruzko saila eta Arantzegionuzko saila izeneko lekuak ere baditugu. Zer dagoen honantza eta zer harantza leku batera heltzeko behar den bideak zehazten du, Arantzegira heldu baino lehenago dagoena izango da honantzakoa eta bestea harantzakoa.

Historikoa

URTEA	ERA	Testuingurua	ITURRIA
1700	Aranzegui de Abajo	...les dara la mitad del goze y aprobechamiento de la mitad de la casa de Aranzegui de Abajo que el goza en arrendamiento...	AGG-GAO
1768/1862	Arancegui menor	Arancegui menor, casa de	GPAH
1768/1862	Arancegui la menor	Arancegui la menor, casa de	GPAH
1857-1862	Arancegui-chiqui		NPGI
1859	Arancegui chiquia	caser�o Arnacegui chiquia	OUA
1863	Arancegui-menor	Yd. de Arancegui-menor	AGG-GAO
1863	Arancegui menor		TJE
1863	Arencegui-menor		TJE
1864	Aranceguichiquia	Casa de Aranceguichiquia	OUA
1910	Arancegui chiquia		AGG-GAO
1956	Arancegui-chiqui	caser�o Arancegui-chiqui	OUA
1956	Arancegui chiqui		OUA
1983	Aranzegui-chiki	Desde Anchamberri viene en tuber�a, salvando el gran desnivel que hay al pueblo por terrenos del citado caserio, de Aranzegui-chiki y Aranzegui-aundi.	OMH
1989	Aranzegitxikia		ETM
1989	Aranzegitxiki		ETM
1993	Arancegui menor		HPS
2005	Arancegui	Pasando revista al resto de casas solariegas de la Villa que cita este conocido historiador, tambi�n nombra los siguientes solares: Arranomendia, Arancegui, de nuevo Arancegui, Oyanguren, de nuevo Oyanguren, Arramendi A, de nuevo Arramendi, Barrenechea, de nuevo Barrenechea, Arteaga,	SA
2006	Arantxegitxiki		OM
2008	Arancegui Chiqui	Arancegui Chiqui (Restaurado)	SA
2008	Arancegui txiki	De Arancegui txiki se tienen datos escritos por lo menos desde 1.581	SA