Hasiera

Arantzegi

Mota: Etxebizitza
Oharrak:

Arantzegi izeneko bi baserri daude Ordizian. Arantzegi edo Arantzegiaundia izenekoa bata eta Arantzegitxikia izenekoa bestea. Izen bereko bi baserri direnez, bai dokumentazioan baita ahoz ere, gaztelaniazko –s pluralgilearekin eratutako Aranceguis edota Harancegis moduko toponimoak bildu ditugu. 1568ko dokumentu batekoa da aurkitu dugun lekukotasunik zaharrena: Arançegui. Baserri eta etxeek euren jabeen izena hartzen dute gurean eta horren lekuko diren Aranzegui de Ysasaga eta Aranzegui Andresena izenak ere bildu ditugu dokumentazioan. Arantzegi edo Arantzegiaundi baserriaren lurrak honakoak dira: Alaizabal, Aldazabalburua, Aretazpia, Beheko soroa, Etxazpia, Gaztañaritxikia, Karobikoegia, Neberobasoa, Neberosoroa, Ondazilegibeko putzuetaldea, Sagasti, Soromendia eta Zelaialdapa. Ahozko lekukoei esker, Etxazpi, Neberobasoa eta Zelaialdapa kokatu ahal izan ditugu. Esan bezala Arantzegi baserriaren lurretan bigarren bat eraiki zenean etxe biak bereizi behar eta Arantzegiaundia eta Arantzegitxikia izenak sortu ziren. Bigarren hau 1700eko dokumentu batean bildu dugu lehen aldiz. Bertan Aranzegui de Abajo (Behekoa) izenez ageri bazaigu ere, urte horretatik aurrerako lekukotasun guztietan Arancegui menor edo Arantzegichiqui izena erabiltzen dute baserri honi erreferentzia egitean. Arantzegitxiki baserriko lurrak Azpikosoroa, Barrutia, Etxazpia, Etxebarrena, Muskulbitxikia, Muskulbiandia eta Zelaia ziren. Etimologia ez da argia baina badirudi hasierako osagaia arantza landare izena (Crataegus monogyna) dela. Bigarrenak, berriz zalantzak sortzen dizkigu izan baitaiteke hegi, gure ustez aukera argiena edo agian, baina oso zalantzazkoa, -tegi-ren aldaera. Etxe izen honetatik eratorrita, beste toponimo batzuk sortu dira; Zabala baserriaren lurra den Arantzegialdea, aspaldian desagertu zen etxolaren oihartzunak dakartzaten Arantzegiborda eta Aratzegibordaetxe eta, azkenik, esanahiaren aldetik elkarren etsai diren Arantzegiaruzko saila eta Arantzegionuzko saila izeneko lekuak ere baditugu. Zer dagoen honantza eta zer harantza leku batera heltzeko behar den bideak zehazten du, Arantzegira heldu baino lehenago dagoena izango da honantzakoa eta bestea harantzakoa.

Ahozkoa: Aantzegi (011), Aantzei, Antzegi (014), Antzei (010), Antzei, Arancenguis (010), Arantzari (008), Arantzegi (008), Arantzegi (010), Arantzegi (011), Arantzei (009), Arantzei (011), Aranzegi (089-41), Aranzegi (089-41), Aranzegi (001), Aranzegi (016)
Sinonimoak: Arantzegiaundia (-a)
Kokapena kartografian: C3

 

URTEA	ERA	Testuingurua	ITURRIA
	Aranzegi	Aranzegi baserria	GFA
1568	Arançegui	Yten de Andres de Aystta casero de Arançegui...	AGG-GAO
1605	Arancegui	...por quantia de quarenta y dos ducados de censsos corridos de dos años a qual se hiço en la cassa y casseria de Arancegui...	AGG-GAO
1605/1614	Arançegui	E despues de lo susodicho junto a la cassa de Arançegui que es en termino dejmado y juridicion de la dicha villa...	AGG-GAO
1657	Aranzegui de Ysasaga	...y esscriptura sobre el acarreto para la Casa de Aranzegui de Ysasaga	OUA
1657	Aranzegui	Auto y examen de peritos de las obras que Martin de Olasaga hizo en las Caserías de Jauregui, Bozunza y Aranzegui	OUA
1664	Aranzeguis	Primeramente empezando desde el puestto llamado Ytturbeguietta hacia las Cassas de Aranzeguis en jironcillo que aze una llanada...	OUA
1664	Aranzegui Andresena	...asta el castañal de la Cassa de Aranzegui Andresena que dan sesenta postturas...	OUA
1665	Haranzeguis	...por el puesto llamado Yturbeguieta azia a las casas Haranzeguis...	OUA
1672	Aranzegui	...las eredades de la otra casa de aranzegui que es del mayorazgo de ysasaga...	OUA
1672	Arancegui	…los mojones de las heredades de la dicha casa llamada Arancegui…	OUA
1711	Aranzegui mayor	...como io Juan de Aranzegui dueño y señor de esta cassa de Aranzegui mayor hijo legitimo de Domingo de Aranzegui...	OUA
1727/1768	Aranzegui	En la caseria de Aranzegui sitta en jurisdicion de la villa de Villafranca del sobredicho mes y año...	AGG-GAO
1744	Arancegui	En la caseria de Arancegui de esta villa de Villafranca a doce de Diciembre de mil settezientos y quarentta y quattro...	AGG-GAO
1765	Arastegui	Quinientas veinte y ocho reales la de la casa de Arastegui al respecto de ciento treinta y dos reales en cada uno de los quatro años.	AGG-GAO
1768/1862	Aranzegui	...termino de Soroondoa entre las casas de Aretta y Aranzegui...	GPAH
1768/1862	Arancegui mayor	Arancegui mayor, casa de	GPAH
1768/1862	Arancegui maior	Arancegui maior, casa de	GPAH
1768/1862	Arancegui la mayor	Arancegui la mayor, casa de	GPAH
1768/1862	Arancegui andresenea	Arancegui andresenea, manzanal de	GPAH
1768/1862	Arancegui	Arancegui, casa de	GPAH
1817	Arancegui aundia	...si le corresponde o no alguna herencia de la caseria de Arancegui aundia radicante en esta villa...	AGG-GAO
1817	Aransegui	...segui pleito en el corregimiento de esta provincia sobre division y particionde la casa de Aransegui sita en dicha villa de Villafranca...	AGG-GAO
1857-1862	Arancegui		NPGI
1857-1862	Arancegui-aundía		NPGI
1859/1861/1864	Arancegui aundia	caserío Arancegui aundia	OUA
1863	Arancegui		TJE
1863	Arancegui Andia		AGG-GAO
1888	Arancegui	Casas de labor Arancegui	OUA
1910	Arancegui aundia	Caseria Arancegui aundia	AGG-GAO
1956	Arancegui	Casería Arancegui	OUA
1956	Aranzegui	Cº Aranzegui	OUA
1969	Arantzegi		LAVTV
1972	Arancegui		CHG
1972	Arancegui		CHG
1974	Aranzegi		CG
1983	Aranzegui	Para el 19 de Septiembre del mismo año se terminaron las obras de la traída de aguas hasta cerca de Aranzegui...	OMH
1983	Arancegui	Casas Arancegui	OMH
1983	Aranzegui-aundi	Desde Anchamberri viene en tubería, salvando el gran desnivel que hay al pueblo por terrenos del citado caserio, de Aranzegui-chiki y Aranzegui-aundi.	OMH
1989	Aranzegi		ETM
1989	Aranzegi Aundia		ETM
1989	Aranzegiaundia		ETM
1992	Aranzegi	Aranzegi baserria	Deiker
1993	Arancegui		HPS
1993	Aranzegi	Caserío Aranzegi	HPS
1993	Aranzegi	Aranzegi (baserria)	HPS
1993	Aranzegi		HPS
1993	Arancegui		HPS
1993	Arancegui		HPS
1993	Arancegui		HPS
1993	Arancegui mayor		HPS
1993	Arantzegi		HPS
1993	Aranzegi	Aranzegi	HPS
2005	Arancegui	Pasando revista al resto de casas solariegas de la Villa que cita este conocido historiador, también nombra los siguientes solares: Arranomendia, Arancegui, de nuevo Arancegui, Oyanguren, de nuevo Oyanguren, Arramendi A, de nuevo Arramendi, Barrenechea, de nuevo Barrenechea, Arteaga,	SA
2006	Arantzegi		OM
2007	Arantzegi		EJM
2008	Arantzegi	Hor dauzkagu Aizpuruetxeberri, Arramendi, Arantzegi, La Granja, Oiangu-txiki, Otatza, Usunbila eta Zabale.	SA

 

• Zure iritzia
• Bidali zure argazkia (1)